රැජින අලුත් මාලිගයක් සොයා යන ගමන
සමහර රජ ගෙවල්වල වුණත් ඉඩ මදිවෙන වෙලාවල් තියෙනවා. මී මැසි රැජින ගේ වැඩේ
බිත්තර දමන එකනේ. ඔන්න කාලයක් එනවා රැජිනට බිත්තර දාන්න මී වදයේ ඉඩ නැතිවෙන.
එච්චරටම මී මැසි ගහනය වැඩිවෙන්න ගන්නවා. මෙන්න මේ වෙලාවේ පරණ රැජින වෙන මාලිගයක්
සොයා යන්න ලැස්ති වෙනවා. ඒ යන්නේ තනියම නෙවේ මී වදයේ ඉන්න පිරිසෙන් බාගයකුත් අරන්.
මී මැස්සන්ගේ මේ චර්යාවට කියන්නේ සමූහ සරණය (swarming)
කියලා. සාමාන්‍යයෙන් සම ශීතොෂ්ණ රටවල සමූහසරණය මැයි මාසේ මැද
ඉඳලා ජුනි මාසේ අග දක්වා වෙනවා. මේ පිටවීමට කලින් මී වදයේ ලොකු ලක ලෑස්තියක්
වෙනවා. මී මැසි ගහණය ශීග්‍රයෙන් වැඩි වෙනවා. වසන්තයේ මල් අධිකව පිපෙනවා. ඉතින් මි
මැස්සන්ට මල් පැණි ඇතිවෙන්න ලැබෙනවා. ඉතින් රැජින සති ගණනක්
තිස්සේ බිත්තර දාලා මි මැස්සෝ වැඩි කරලා මුලින්ම ඒ එකතුවන මී පැණි වලට උන් ලෑස්ති
කරනවා.
අන්තිමේ මී පැණි පිරිලා රැජිනට බිත්තර දාන්න කුටි නැති වෙනවා.
මී වදයේ සෙනග පිරුණහම රැජිනගේ පෙරමෝන විසිරී යාම අඩු වෙනවා. මේකෙන් වැඩකාර
මැස්සියන් දැනගන්නවා අලුත් රාජ කුමාරිකාවන් ටිකක් ඇති දැඩි කරන්න ඕන බව. ඉතින් අර
කුටිවල ඉන්න ගැහැනු කීටයන්ට රෝයල් ජෙලි කවන්න පටන් ගන්නවා. මේ රාජ කුමරියන් වැඩෙන
අතරේ වැඩකාරියෝ පරණ රැජිනට කෑම දෙන එක නවත්තලා ඩයට් එකකට යවනවා. ඒ මොකද දන්නවා ද? මේ රැජිනියෝ හරිම කම්මැලි තරබාරු අය.
ඉතින් සාමුහසරණයේ දී පියාඹන්න බැහැ. ඒකට සුදානම කරන්න කෙට්ටු කරන්න තමයි ඩයට්
කරවන්නේ. වැඩකාරියෝ නම් මී පැණි වලට කෑදර නිසා
හොඳට ශක්තිමත් වගේම පියාඹන්නත් දක්ෂයි.
ඔන්න රැජිනත් ගානට කෙට්ටු වෙලා දැන් කට්ටිය සමූහසරණයට සූදානම්, ඔක්කොමලා එක පාරටම වදයෙන් එළියට ඇවිත් පියාඹන්න ගන්නවා.
ම් ම් .....ගාලා සද්දෙකුත් එක්ක වලාකුළක් පාවෙනවා වගේ පේනවා. සේරම එකම දිශාවකට
පියාඹනවා . මුල් මි වදයෙන් මීටර් සීයක් විතර පහු වුණහම මැස්සෝ කොහේහරි ගසක කඳක්
වගේ තැනක වහන්න පටන් ගන්නවා. මුලින්ම වහන්නේ රැජින. ඊට පස්සේ ඊට පස්සේ සේරම ලැගලා
බෝලයක් වගේ වෙනවා. ඒක ෆුට් බෝලයක් විතර ලොකුයි. එහෙම වහලා පැයකට වැඩි කාලයක්
ඉන්නවා. සමහර විට එතනින් ඉගිලිලා ආයෙත් කිලෝ මීටරයක් විතර පියඹලා ආයෙත් බෝලය හදා
ගන්නවා. මේ බෝලයේ ඉඳලා ස්කවුට්ස් (Scouts)මැස්සියෝ දස අතේ පියඹලා වෙන මාලිගාවක් සොයන වැඩේ කරනවා. එක්කෙනෙකුට
එහෙම තැනක් හමු වුණොත් එයා ආයෙත් බෝලය සොයාගෙන එනවා. ඒක අනික් සාමජිකයන්ට දන්වන්නේ
වැගල් (Waggle dancing)නැටුම නම් විශේෂ හැසිරීමකින්. ඊට
පස්සේ එයා තව සහෝදරියෝ කීප දෙනෙක් එතැනට යවනවා. එතැන හොඳයි කියලා එයාලටත් හිතුණොත්
ආපහු ඇවිත් වැගල් නැටුම් දක්වනවා. කවුරුත් එකඟ වුණොත් බෝලයම අලුත් මාලිගාවට යනවා.
ඒ තැන හුඟක් වෙලාවට ගස් බෙනයක්.
මී මැස්සන් ඇති කරන අයට මේ වගේ බෝලයක් දැක්කොත් මි මැසි පෙට්ටියක් අරන්
බෝලය ඒකට දාගන්න පුළුවන්. මේ මි මැස්සන් සමූහසරණයට පෙර හොඳට බඩවල් පුරවාගෙන ඉන්නේ.
ඒ වගේම අනාරක්ෂිත අනාථයෝ පිරිසක්. ඒ නිසා ඒ තරම් සැර නෑ. විදින්නේ නෑ. හුඟක් දුරට
සෞම්‍යයයි. රැජින මි මැසි පෙට්ටියට ගිය හැටිය අනික් සේරම මැස්සෝ ඒකට ඇතුළු වෙනවා.
දැන් අර පරණ මාලිගාවේ ඉතුරු අය අර කලින් ලිපියේ කිව්ව විදියට අලුත් රැජිනක්
ඇති කරගෙන අලුතෙන් වැඩ පටන් ගන්නවා.
Image from Unsplash