Saturday, November 28, 2020

ඒ හාදුව











සිඳී බිඳී නැගී විසිරෙන 

සුදු මුදු පෙන කැටි බිඳ ගෙන 

නැගී එන දබ්බර රැල්ල 

ඒ හාදුව දුන්නේ රන්වන් වැල්ලට 

වැල්ල කිති කැවී විලිබරව 

ඇඹරි ඇඹරී ගියා ආපස්සට 


රන් තැටියක් වගේ බැස යන හිරු 

ඉස්සි ඉස්සී වතුරෙන් උඩට 

ඒ හාදුව දුන්නේ ඈත සිතිජ රේඛාවට 

එක වරක් නොව දෙවරක්ම , ඉන්පසු 

පෙනී නොපෙනී ගියා නෙතු මානයට. 


ඈත වෙරළ වැලි තලාවෙන් ඔබ 

කොට්ටන් ගහේ ගී ගයා ඇතිවුණු

කුරුල්ලා පියාඹා උඩ අත්තට 

ඒ හාදුව දුන්නේ කිරිලිය තුඩට 

ඈ සතුටෙන් තවත්  ලංවුණා 

තම පෙම්වතාගේ තටු අතරට. 


ගත හිරිගඩු නංවා විසිර යන 

ඒ සීතලම සීතල සුළං රැළි අතර 

ඒ හාදුව මට නම් ලැබුණේ 

මෙන්න මෙතන නළල මැද්දට. 


බලා හතර මායිම් වටපිට 

මං මූණ බර කරගත්තා පොළොවට 

ජම්බු ගෙඩියක් වගේ  මූණ රතුවී 

තිබුනැයි කිව්වා එයා පස්සේ දවසක.

 

Thanks to mari lezhava for this lovely photo on Unsplash

Monday, November 23, 2020

මගේ ප්‍රථම ඇමරිකානු සංචාරය - Road Trip – Day 06/07

 




පසුදා උදෑසන පිටත්වී උතුරු  කැරොලයිනා ප්‍රාන්තයට ආවා. අපි එහිදී  ස්වභාවික විද්‍යා කෞතුකාගාරය The North Carolina Museum of Natural Sciencesබලන්න ගියා. මේ ප්‍රාන්තයේ පැරණිම කෞතුකාගාරය වන මෙය ගිනිකොණ දිග එක්සත් ජනපදයේ විශාලතම මේ ආකාරයේ කෞතුගාරය වෙනවා. අවුරුද්දකට මිලියන 1.2 පමණ සංචාරකයන් මෙය නැරඹීමට පැමිණෙන බව වාර්තා වෙනවා. මෙය භුමි භාග තුනක පැතිරී ඇති ප්‍රධාන කොටස් හතරකින් යුතු වෙනවා. රජයට අයත් භූ ගර්භ විද්‍යාත්මක හා කෘෂිකාර්මික නිදර්ශක  එකතුවක් සම්බන්ධ කරමින් මෙය නිර්මාණය කර ඇත්තේ 1879දී. වසර ගණනාවක් තිස්සේ විවිධ ආකාර වලින් දියුණුවට පත් මේ ස්ථානය 1986දී North Carolina State Museum of Natural Sciences ලෙස නම් කර තිබෙනවා. 2015 වසර දක්වාම දිගින් දිගටම නවීකරණයන් සිදුකර තිබෙනවා. මේ වන විට මෙහි සත්ව ශාක පමණක් නොව භූගර්භ විද්‍යාත්මක නිදර්ශක මිලියන 1.7ක එකතුවක් තිබෙනවා. අපි මෙහි සත්ව ශාක නිදර්ශක ඇති කොටස් වල වැඩි වෙලාවක් ගත කළා.












අපි උතුරු  කැරොලයිනා හි පන්සලටත් ගියා. එහි නායක ස්වාමින් වහන්සේ වජිරපාල හාමුදුරුවෝ හඳුනා ගත්තා. උන්වහන්සේ අප වෙනුවෙන් පිරිත් සජ්ජායනයක් ද කළා. එදින රාත්‍රී ආහාරය සඳහා චුටි පුතාගේ යහළුවෙකු වන සත්‍යා ගේ නිවසට ගියා. ඔහු බිරිඳ හා කුඩා දරු දෙදෙනා අප ඉතා ආදරයෙන් පිළිගෙන සංග්‍රහ කළා. රාත්‍රිය ගත කලේ හෝටලයේ.

පසුදා අපි චාරිකාව අවසන් කර නැවත දකුණු කැරොලයිනා නිවසට ආවා. දිවා ආහාරය පිළියෙළ කර එය බුක්ති වින්දා. ඊළඟ දවසේ රාත්‍රී ආහාරය සඳහා චුටි පුතාලගේ සරසවි මිතුරිය මුදිතා ගේ නිවසට ආරාධනයක් ලැබී අපි කවුරුත් එහෙ ගියා. දින කිහිපයක් සාමාන්‍ය පරිදි ගෙවී ගියා.

 ඔක්තෝබර් 18 වනදා උදේ අපි University of South Carolina  හි චුටි පුතාලගේ කාර්ය මණ්ඩලය හමු වෙන්න ගියා. මිත්‍ර ගේ උපදේශක මහාචාර්ය ටැං හමු වුණා. ඔහු ඉතා නිහතමානී පුද්ගලයෙක්. අප සමග අදහස් හුවමාරු කර ගත්තා. ආචාර්ය ස්ටේෆින් නදීගේ උපදේශක හා ආචාර්ය වැන්ග් ද හමු වුණා.

චුටි පුතාගේ විද්‍යාගාරයටත් ගියා. පසු දින කිහිපයේ උදේ ඇවිදින්න ගියහම ශරත් වර්ණයගෙන් විචිත්‍ර වූ ශාක පත්‍ර කිහිපයක් එකතු කර ගෙන ඇවිත් ඒවා චිත්‍රයට නැගුවා. ඊළඟ දවසේ මිත්‍ර මිනසෝටා විශ්ව විද්‍යාලයේ සම්මුඛ පරීක්ෂණයකට ඉදිරිපත් වෙන්න පිටත්ව ගියා. මං බිම්මලක් හා තව නිදර්ශක කිහිපයක චිත්‍ර ඇන්දා. නදී දුව සමග සාප්පු ගියා. අවශ්‍ය දේවල් කිහිපයක් මිළදී ගත්ත. 

21දා නදීගේ අම්මා තරමක් අසනීප වුණා. මං දිවා ආහාරය පිළියෙළ කළා. අන්නාසි මාශ්මෙලෝ පුඩිමක් ද හැදුවා. චූටි පුතා  මිනසෝටා විශ්ව විද්‍යාලයේ පශ්චාත් ආචාර්ය උපාධි කටයුතු වලට තේරුණු බවට සතුටුදායක ආරංචිය ලැබුණා.



Thursday, November 12, 2020

සීතලයි මේ පාළු ජීවිතය

 











හරිම සීතලයි නේද මේ පාළු ජීවිතය 

හිතුවොත් හරියට ග්ලැසියරයක් වගේ 

මිදෙන්නට කියල තව දෙයක් නැති  

කාලෙකට කලින්  මිදී ඉවර වුණු 


ඈත සීතලම සීතල දුරු රට  සිට 

උතුරු සුළඟ හමා එන වෙලාවල්වල 

ගුලිවී ගොරහැඩි පොරෝනයකට 

ඇගේ සුදු මුදු  සුමුදු පහස පැතුවද 


ඇයත් තරහ  වෙලා වගෙයි දැන්  දැන්  

ඈතට ගිහින් ඔච්චම් කරන්නේ මට     

නොනිදා ගෙවෙන මේ පුංචි තත්පරය 

කල්ප කාලයක්  වගේ දැනෙන්නේ කිම 


ලෝකය හරිම පුංචි තිතක් වෙලා දැන් 

හතර වට හැමතැන බිත්තිවලින් වටවුණ

බිත්තිවල නෑ කිසිම එළියක් , දිස්නයක් 

කවුළුවෙන් එපිට බැලුවත්  ගනඳුර පමණමය .  

Saturday, November 7, 2020

COVID 19 ට මුහුණ දීම සඳහා ශරීර ප්‍රතිශක්තිය නංවා ගැනීම

 


 

 

 






මේ ගැන බොහෝ දෙනා විවිධ අදහස් පළ  කරනු මේ දිනවල දකින්නට  ලැබේ. ශරීර ප්රතිශක්තිය වැඩි කර ගැනීමට ගතයුතු ක්රියා මාර්ග කිහිපයක් පහතින් දක්වමි.

1. පෝෂණය

 පෝෂණය ඉතාම වැදගත්වේ. මන්ද පෝෂණයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් බෝවන රෝග වලට ගොදුරු වීම වැඩිය. විශේෂයෙන්ම ප්රෝටීන කැලරි මන්ද පෝෂණය මේ සඳහා බලපායි. රට තුළ මේ මොහොතේ බලපා ඇති තත්වය හේතුකොටගෙන   රැකියා/ව්යාපාර අහිමි වීම ආදිය නිසා පවුලේ අදායම් අඩුවී තව දුරටත් දරිද්රතාවයට පත් පවුල් ඒකක තුළ පෝෂණ අඩුපාඩු ඇතිවීම නොවැළක්විය හැකිය. මත්ස් පරිභෝජනය නැති වී යාම එක්පැත්තකින් එම ව්යාපාරය පැත්තෙන්ද අනික් අතින් පවුලේ ප්රෝටීන  සැපයුම අඩුවීමෙන්ද රට ව්යසන කාරී තත්වයකට ඇද දමා තිබේ. එළවළු ටොන් ගණන් කුණුවී විනාශ වී යනු දක්නට ලැබෙන අතර නාගරික වැසියන්ට ඒවා දකින්නට නැති තත්වයක් උද්ගතව තිබේ.

ක්ෂුද් පෝෂක වන විටමින් A, D, C, E, B6, හා B12  folate , zinc, iron, copper, and selenium වැනි ඛනිජ ප්රතිශක්තිය කෙරෙහි බලපෑම් දක්වයි. ඒවා අඩංගු ආහාර ගැනීම අවශ් වේ. විටමින් D හා COVID 19 වලට ගොදුරු වීම අතර සම්බන්ධයක් ඇති බව සඳහන් වේ.  ජනතාව ගෙවල් තුළ කොටුවී සිටීම නිසා ඉරු එළියට නිරාවරණය නොවීමෙන් නොමිලේ ලැබෙන විටමින් D ප්රමාණයද නොලැබී යයි. නිසා ඔබ උදෑසන ඉරු එළියට මිනිත්තු 20ක් පමණ නිරාවරණය වීමට වග බලා ගන්න.

මේ හැර ප්රෝබයෝටික් අඩංගු ආහාර ප්රතිශක්තිය කෙරෙහි යම් බලපෑමක් ඇති කරන බව දැක්වේ. මිදුණු කිරි හා යෝගට් එවැනි ආහාර වේ. කෙසේ හෝ ඔබට ලැබී ඇති සම්පත් නිසි පරිදි කල්පනාකාරීව යොදාගෙන මනා පෝෂණයක් පවුලේ සැමට ලබා දීමට ක්රියා කිරීම ගෘහිනියන් සතු වගකීමක් වේ.

 2. ව්යායාමය

 ක්රමානුකුල ව්යායාමය ප්රතිශක්තිය දියුණු කරයි. එසේ නොකිරීමෙන් බෝවන රෝග වලට ගොදුරු වීමේ ප්රවනතාවය වැඩිවේ. ළමුන් පාසල් වසා තැබීම නිසා අක්රිය වී තිබේ. පාසල් පැවැත්වුව වසංගතය හමුවේ සමූහ ක්රියාකාරකම් වල යෙදවීමට නොහැකිවේ. ශ්රී ලංකික වැඩිහිටි කාන්තාවන් කොහොමටත් ව්යායාමයට මැලිය . ගෘහස්ත වැඩවල යෙදීමෙන් තෙහෙට්ටුව මිස නිසි පරිදි ව්යායාමය නොලැබේ. එබැවින් ඔබ ගෙවත්තේ වැඩෙහි යෙදෙන අතරම ඇවිදීම වැනි ක්රමානුකුල ව්යායාමයක යෙදෙන්නට ද වග බලා ගන්න. එය බෝනොවන දියවැඩියාව  වැනි රෝග පාලනයටත් හෘදයේ යහපත් පැවැත්මටත් වැදගත් වේ. ව්යායාමය මානසික එකග්රතාවයට වැදගත් වේ.

 3. මානසික ආතතිය

 මිනිසා සමාජීය සත්වයෙක් වන අතර ප්රජා සම්බන්ධතා නැතිව නිවෙස් තුලට කොටු වීම නිසාම මානසික ආතතිය ඇති වීමට ඉඩ තිබේ. එමෙන්ම වසංගතය නිසා හටගත් බියද එයට හේතු විය හැකිය. තමා හෝ තම සමීපතමයන් රෝගී වෙතැයි බිය වීම සාධාරණය. ආතතියෙන් මිදීමට ඔබට ගැළපෙන විවිධ කාර්යන්හි යෙදීමට වග බලා ගන්න. කාන්තාවන්ට නම් මැහුම් ගෙතුම්, කෑම වර්ග සෑදීම , මල් වැවීම ආදියට යොමු විය හැකියසියල්ලන්ටම පොදුවේ ගෙවතු වගාවපොත පත කියවීම, ලිවීම, ක්රීඩා වල යෙදීම මෙන්ම පවුලේ සාකච්ඡා ආදියටද යොමු විය හැකිය. සංගීතයට ප්රිය කරයි නම්  රාත්රී නින්දට පෙර සංගීත සැන්දෑවක්  පැවැත්විය හැකිය. වෙන වෙනම දුරකථන හෝ රුපවාහිනී තිරවලටම යොමු නොවී පවුලේ පිරිස එකතුවී කාලය ගත කිරීමට හැකි මීට වඩා සුදුසු වකවානුවක් ඔබට තවත් නොලැබෙනු ඇත. නිසා මානසික ආතතියෙන් මිදීමට කිසියම් හෝ පලදායි කාර්යක නිරත වන්න.

 

මේ සියල්ල මෙන්ම ඔබ නිතරම DREAM අමතක කරන්න එපා

D - දුරස්ථ භාවය (Distancing)

R E - කැස්ස ,කිවිසුම එන විට එය පිටට නොයන ලෙස වැලමිට හෝ  ඉවත දමන අත්පිස්නාවක් භාවිතය මගින් වලක්වා ගැනීම (Respiratory Etiquette )

A - අත් සේදීම හෝ හෑන්ඩ් සැනිටයිසර් භාවිතය (Aseptic Technique )

M - මුහුණු ආවරණයක් පැළඳීම (නිවසින් පිටට යන විට )(Mask)

Mask නිසි පරිදි බැහැර කිරීමටත් කාරුණික වන්න. බැහැර කිරීමට පෙර ඒවායේ පටි කපා දමන්න. සතුන් ඒවායේ පැටලී කරදරයට පත්වීමට ඉඩ තිබේ. 

Photo by Adam Nieścioruk on Unsplash