Wednesday, April 19, 2023

ජීවිතය

 ජීවිතය



මේ ටිකේ මේ වේදිකාවේ දකින දේවල් ගැන හිතලයි මේ ටික ලියන්නේ. මේ දකින ඇතැම් දේවල්වල සුලමුල හරියට දන්නේ නැති නිසා පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණ වලට යන්නේ නෑ. අපි පරණ මිනිස්සු. ජීවිතේ අගිස්සේ ඉන්නේ. ගතකළ ජීවිතයේ හමුවුණ විපර්යාස අනන්තයි අපරිමාණයි. වැරදීම් ඕනතරම් වෙලා තියෙනවා. ඒ ඒ වෙලාවට හරි කියලා ගත්ත තීරණ පසුව වැරදි බව වැටහෙනවා. මීට අවුරුදු දහයකට කලින් ඊටත් කලින් විතරක් නෙවේ ඊයෙ ගත්ත ඇතැම් තීරණ වුණත් අද හරි නැති විදියට පේනවා. අපට පාලනය කළ නොහැකි අහිමිවීම් වෙලා තියෙනවා. ඒවා එහෙම වුණා කියලා ජීවිතේ නැවතුණෙ නෑ. ජීවිතේ අයාලේ යන්න ඉඩ දුන්නෙත් නෑ.
ජීවිතේ සිදුවුණ අමිහිරි සිදුවීම්, අහිමි වීම් ගඩොල් බදාම විදියට අරන් තමන්ගෙ ඉදිරි ගමනට බාධකයක් තාප්පයක් නිර්මාණය කරගෙන ඒ මත පසුතැවෙන දරුවන්ට, මගෙ සිසුන්ට මමම උදාහරණයට අරන් මං අවවාද කරලා තියෙනවා. මං එහෙම තාප්ප බැඳ ගත්තා නම් අද මේ විදියට ඉන්න බැරි බව කියලා තියෙනවා.
ජීවිතය කියන එක අපිට ලැබෙන්නේ එක වතාවයි. ඊළඟ එකක් වඩා හොඳට තියෙනවා හෝ තියෙන්න පුළුවන් කියලා හිත රවටා ගන්න එපා. වැරදුනා නම් දැන් හරි පැත්තට හැරෙන්න. ඔබ ප්රමාද නෑ. කොහෙත්ම ප්රමාද නෑ. තරුණ ඔබට කාලය තියෙනවා. තාක්ෂණය නිවැරදිව හසුරුවා ගන්න. පහුගිය කාලේ දෙමාපියන් වැඩිහිටියන් ඇතුළු සමාජය වැඩක් නැති පුහු ඉලක්ක කීපයක් හඹා යන්න ඔබ තල්ලු කරලා තියෙනවා. ඒවා සම්පූර්ණ වුණා කියලා සියල්ල හරි යන්නේ නැති බව දැන් ඔවුන්ට පෙනී යනවා ඇති. නැතුවත් ඇති. තාමත් ඔවුන් ඒ හීන ලෝකවල වෙන්නත් ඇති. කොච්චර ද්රව්ය තිබුණත්, කොච්චර සහතික සුදුසුකම් තිබුණත් ජීවිතය ඒවට අහුවෙන්න නෑ. ජීවිතය ඊට එහායින් තියෙන දෙයක්. සමාජය අමිහිරි තැනක් වුණා නම් ඒක හරි පැත්තට ගන්න අංශු මාත්රයක් හරි හරි පැත්තට ගන්න කරන්න පුළුවන් දෙයක් කරන්න ඕන.
ජීවිතය ඇඟිලි අතරින් ගිලිහෙන්න තමන්ගේ හිතෙන් එක පොඩි බුරුල් වීමක් ඇති. එවැනි සැබෑවූ අවස්ථා වගේම නූලෙන් ගිලිහුණු අවස්ථා අත්දැකලා තියෙනවා. එහෙම හැඟීම් දැනෙනවා නම් කල් නොයවා ඒ කියන්නේ තම පාලනයේ දුරස්ථ පාලකය තමන්ගේ අතින් ගිලිහෙන්න කලින් අවශ්ය සුදුසු තැනකට යොමුවෙන්න බලන්න. එහෙම ආයතන රාජ්ය වගේම රාජ්ය නොවන ඒවා තියෙනවා. මෙතන නම් සඳහන් කිරීම කරන්න බෑ. සම වයස් මිතුරන් හොඳයි. නමුත් අත්දැකීම් බහුල අයගෙ අදහසුත් ගන්න.
ආයෙත් මතකයට ගන්න මේ ජීවිතය අපට ලැබී තියෙනවා. ඒක නැති වුණත් ලෝකය නවතින්නේ නෑ. ලෝකය එදා වගේම හෙටත් ඉදිරියට යනවා. ඒක ලැබෙන්නේ එක වරයි. ඒ වාරය සතුටෙන් ගතකරන්න. සතුට තමන්ම හදාගන්න. ඒක කාටවත් දෙන්න බෑ. ඒ ඒ පුද්ගලයාට අනුව වෙනස් සතුටවල් තියෙනවා. නමුත් ඒක අන් අයට කරදරයක් නොවෙන විදියට තියාගන්න එක ඔබේ සමාජ වගකීම.
ඔබ සැමට යහපතක්ම පතනවා!
Thanks to Birmingham Meusem Trust for the image on Unsplash

ගමන

 ගමන



කාලය නැගී ඇත යානයක
වේගය වර්ෂවේ ආලෝක
අතීතය හීනයකි නෑ සෝක
මේ මොහොත නංවලා අභිෂේක
දරුවන් ගුලිවෙලා කැදලිවල
මුනුපුරන් හිනැහේවි හීනවල
ඉඳහිටක මතුවුණත් තිරවල
දැනෙන්නෑ උනුහුමක් පපුවල
ඉතින් අපි වයසට ගියහම
ඇවිදිමු හැම අහුමුල්ලකම
ඇඳුමක් මල්ලක ඔබාගෙන
බරක් නෑ සැහැල්ලුව විතරක්ම

සුරතලුන් විතරනේ දැන් බැඳීම
වයසයි උන්ටත් උන් යාවි ළඟදීම
වටින කියන දේකුත් නැතිවුණාම
හිතන්නට දෙයක් නෑ රෑ වුණාම
ඇදී යන මේ ජීවිතේ තවලම
ගාල වෙත ළං වේවි නුදුරේම
ලිහා බැමි නිදහස්වු මොහොතේම
පියා ඇස් නිදාගමි හැමදාම.

Thanks to Madalyn Cox for the image on Unsplash

Monday, April 17, 2023

සව් ඇට එන්නේ කොහොමද?

 සව් ඇට එන්නේ කොහොමද?




සව් කැඳ බොන්න කවුද අකමැති නේද? ඒත් සව් ඇට කොහොමද හැදෙන්නෙ? ගහක හැදෙනවද? අපි ටිකක් ඒ ගැන කතා කරමු.
ඔන්න මැලේසියාව, ඉන්දුනීසියාව හා නිව් ගිනියාවල වනමය වගුරුබිම් වල වවන ශාකයක් තියෙනවා සේගු පාම් කියලා. එහි උද්භිද විද්යාත්මක නාමය Metoxylon sagu. මේක පාමේ කුලයේ (Family - Palmae) ශාකයක්. අපි තාල වර්ගයේ ගස් කියලා කියන්නේ. මේක වියලි බිම්වලත් හැදෙනවා. ලෝකයේ සමහර ප්රදේශවල ජනයාට ප්රධාන ආහාරය සපයන්නේ මේ ශාකය.
දැන් ඔයාල හිතනවා ඇති මේ ශාකයේ සව් ඇට හැදෙනවා කියලා. නෑ නෑ. දැන් මං ඒ ගැන කියන්නම්.
මේ ශාකය පරිණත වෙද්දී අඩි මීටර් 15ක් විතර උසට හැදෙනවා. කඳ සෘජුයි, මහත හා අතුනොබෙදුන එකක්. කඳ මුදුනේ පාණිවත් විශාල පත්ර කිරුලක් දරනවා. මුල් අතු නොබෙදී පොළවේ ගැඹුරට ගමන් කරනවා. මේ ගස් ඉක්මනින් වැඩෙනවා. පැතිරෙනවා. ඒ මව් ගස වටා පැනනගින අංකුර වලින්.
ගහට අවුරුදු 12 - 15 ක් පමණ වනවිට ලිංගික පරිණතිය එළඹෙනවා. එය ජීවිත කාලයටම මල් දරන්නේ එකම එක වතාවයි.
ඉන්පසු ගහ මැරෙනවා. මල් කෘමීන් මගින් පරාගණය වෙලා ගෙඩි හැදෙන්න වසර 11/2ක් විතර යනවා. ඒ ගෙඩිවල හැදෙන ඇට සව් ඇටද? නෑ
මේ ගහේ කඳේ බඩයේ පිෂ්ටය විශාල වශයෙන් තැන්පත් වෙනවා. එය උපරිමයට එන්නේ මල් පිපෙන්න කලින්. අන්න ඒ වෙලාවේ ගහ කපනවා. කපලා බඩය තලලා මිරිකලා යූෂය ගන්නවා. හරියට අපි කිතුල් බඩයෙන් කිතුල් පිටි ගන්න විදියටයි ඒක කරන්නේ. ඊට පස්සේ ඒ දියරය පෙරලා වතුර වාෂ්ප කරලා පිටි නැත්නම් සේගො ගන්නවා. එක ගහකින් සේගො 150-300 kg පමණ ගන්නවා. වී වගාවට වඩා බොහෝ කාර්යක්ෂම දෙයක්.
සේගො නැගෙනහිර ආසියාවේ රටවල් වල ප්රධාන ආහාරයක්. ඒ වගේම විවිධ ආහාර හදන්න මෙය යොදා ගන්නවා. සේගෝ පිටි හොඳින් වියළුවහම ඕන තරම් කාලයක් තියාගන්න පුළුවන්.
සේගෝ වල ප්රයෝජන ගොඩයි. මෙය මොනො සෝඩියම් ග්ලූටමේට් හදන්න ගන්නවා. ජෛව වියෝජනය වන ප්ලාස්ටික් හදන්න ගන්නවා. රෙදි වලට කැඳ දාන්න ගන්නවා. එතනෝල් හා සිට්රික් ඇසිඩ් හදන්න ගන්නවා. පහසුවෙන් දිරවන නිසා සත්ව ආහාර හදන්න ගන්නවා.
මේ ශාකයේ පත්ර ද ආර්ථික වශයෙන් වැදගත්. ඒවායින් බෑග්, බාස්කට්, කූඩු වගේ ඒවා හදනවා. මේවායේ දිග කෙඳි තියෙනවා. ඒවා කඩදාසි හදන්න ගන්නවා.
සේගෝ පාම් ගසේ කඳ සිදුරු කරන පළිබෝධයා Sago Beetle. මේ සතාගේ පිළවු රසවත් ආහාරයක් ලෙස සකස් කරනවා.
කෝ එතකොට සව් ඇට?
සේගෝ පිටිවලින් හදන ඇට වර්ගයක් තමයි සව් ඇට (Sago pearl). මේවා කෙලින්ම ජලය හා මිශ්රකර රත් කර කාබෝහයිඩ්රේට ආහාරයක් ලෙස ගන්න පුළුවන්. නැත්නම් අපි හදනවා වගේ පොල්කිරි හෝ එළකිරි දාලා තලප හෝ කැඳ ලෙස හදන්න පුළුවන්. ඒ වගේම සව් ඇට හදද්දී හාල්පිටි, ඉරිඟු පිටි, අර්තාපල් පිටි හෝ මඤ්ඤොක්කා පිටි සේගෝ වලට මිශ්ර කරන්න පුළුවන්.
නියම සව් ඇට සම්ප්රදායික ක්රමයකට හදන බව සඳහන් වෙනවා. ඒ ඇට ඒකාකාරී නෑ. කැඩෙන සුළුයි. ඒ වගේම රිෆයින් කරන්නේ නැතිනිසා දුඹුරු පාටයි. ඉක්මනින් තැම්බෙනවා. නියම සව් තායිලන්තයේ තියෙන බව සඳහන් වෙනවා.
ආදේශක සුදු පාට ඇට. රිෆයින් කළ පිටි වර්ගවලින් හදන්නේ.
පසු කාලීනව සව් ඇට හැදීම යන්ත්රානුසාරයෙන් කරනවා. . අතීතයේ අතින් ක්රියාත්මක වූ යන්ත්ර අද වන විට ස්වයංක්රීය දියුණු මට්ටමේ ඒවා.
ඔන්න සව් ඇටේ කතාව.
තව false sago palm කියලා ගහක් තියෙනවා. ඒ කියන්නේ මඩු. අර ඉහත කී ශාකයට සහමුලින්ම වෙනස් විවෘත බීජක ශාකයක්. උද්භිද විද්යාත්මක නමින් Cycas circinalis, Cycas rumphii හා Cycas revoluta. මේවායේ ඇට හා කඳෙන් ද පිටි ලබාගන්න පුළුවන්. ඒවාත් වෙනත් පිටි එක්ක සව් ඇට හදන්න ගන්නවා.
සියළුම රූප ඔබේ දැනුම උදෙසා අන්තර්ජාලයෙනි.

Saturday, April 8, 2023

අරගලය

අරගලය  





මගේ කෙටි කතා පොත අරගලය ගුණසේන ගුරුළුගෝමී ඇප් එකෙන් කියවන්න කියලා මගේ දයාබර රසිකයින්ට ආදරයෙන් ආරාධනා කරනවා.

This is my newly published ebook. A short story book with 10 stories. It is available in the Gurulugomi app. My dear friends, I cordially invite you to read it and give me your ideas.