COVID 19 නිසා
මිය යන්නේ ඇයි ?
Corona (Sars CoV2) වයිරසය
ශ්වසන පද්ධතිය ආක්‍රමණය කරන
වයිරසයකි. එය ඉහළ ශ්වසන
මාර්ගය මෙන්ම පහළ ශ්වසන මාර්ගය
ද ආක්‍රමණය කරයි.බෝවන රෝග සම්බන්ධ
විශේෂඥ වෛද්‍ය වරියක
වන Zahid Butt, ට අනුව අසාදනය
ආරම්භ වන්නේ නාසය ආශ්‍රිතව
වන අතර පසුව ක්‍රමයෙන් පෙනහැලි කරා ව්‍යාප්ත
වෙයි. බොහෝ
අවස්ථාවල එය ශ්වාස නාලයට
ඇතුළු නොවී ඉහළ ශ්වසන
මාර්ගයේ පවතී. ඒ අවස්ථාවේ රෝග
ලක්ෂණ ලෙස උණ, කැස්ස
හා උගුරේ වේදනාව (sore throat ) ඇතිවේ. සමහර රෝගීන්ට මේ
රෝගය අසාදනය වීම දරුණු
තත්ත්වයක් ඇති නොකරන අතර වෛරසය
පෙනහැලි දක්වා ගමන් නොකරයි. වයිරසය
පහළ ශ්වසන මාර්ගයට ඇතුළුවත්ම හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා හට ගනී.
වයිරස්
පෙනහැලි කරා ළඟා වූ
විට පෙනහැලි වල ප්‍රදාහය
ඇතිව. එහිදී දියර එක්රැස් වී
හුස්ම ගැනීම අපහසු වීම ඇතිවේ. මේ
දියර පිරෙන්නේ පෙනහැලිවල ඇති කුඩා මඩි
වන ගර්ත තුළය. එවිට
රුධිර ඔක්සිජන් මට්ටම සාමාන්‍ය මට්ටමට වඩා
පහළ යයි. මේ තත්ත්වය
නියුමෝනියාවයි. මේ අවස්ථාවේදී වෙන්ටිලේටර්
සවි කිරීමෙන් රෝගියාගේ පහසුව සැලසිය යුතුවේ.
වයිරස් පහර
දෙන්නේ ගර්ත බිත්තියේ ඇති
Type II සෛල වලටයි. එම සෛල තුළදී
වෛරස් ගුණනය වී නව වෛරස්
අංශු රාශියක් ඇතිවේ. ඉන්පසු එම සෛල පිපිරී
එම වයිරස් අංශු පිටවේ. මෙයින්
පෙනෙන්නේ වයිරස් අපේ සෛල විනාශ
කරන බවයි. අලුත් වයිරස් අංශු රෝගියාගෙන් පිටවී
තව තවත් අයට රෝගය
ව්‍යාප්ත වේ. මේ වන
විට ශරීරය වයිරස විනාශ කිරීමට සටනක යෙදෙයි. ඒ
අපේ රෝග
වලින් අප ආරක්ෂා කිරීමට
අපට ඇති ආරක්ෂක පද්ධතිය
මගිනි. ඇතැම් පුද්ගලයන්ගේ මේ ආරක්ෂක පද්ධතිය
වඩාත් ශක්තිමත් ය. ඇතැමුන්ගේ විශේෂයෙන්
වෙනත් පුර්ව නිදන්ගත රෝග ඇති වැඩිහිටි
අයගේ මේ පද්ධතිය දුර්වලය.
ඔවුන්ට වයිරසය මර්ධනය කර ගැනීමට දැඩි
සටනක නියැලීමට සිදුවේ.
මේ හැර අධි
ක්‍රියාකාරී ආරක්ෂක පද්ධති ක්‍රියාකාරීත්වය ( Innate Immunity) නිසා ද හානි සිදුවේ.
මී ලඟට (බොහෝ සරල කොට) පහතින් විස්තර කරනු
ලබන්නේ එවැනි තත්වයකි. ප්‍රදාහ වලදී
සයිටොකයින් නම් සංයෝගයේ වැඩි
වීමක් සිදුවේ. රුධිරයෙන්ම
ශ්‍රාවය වන සයිටොකයින්වල
වැඩිවීම “සයිටොකයින් කුණාටුව” ( Cytokine Storm) ලෙස හැඳින්වේ. මේ
ආකරයට සයිටොකයින් වැඩිවීම නිසා මහා භක්ෂානු,
නියුට්‍රොෆිල වැනි , T සෛල වැනි සෛල
වර්ග වැඩිකරන අතර ඒ මගින්
රුධිර කේශනාලිකා බිත්ති, ගර්ත බිත්ති විනාශ
කරමින්, බහු විධ අවයව
අකර්මන්‍ය කරමින් COVID රෝගියා
මරණය කරා කැඳවා ගෙන
යයි. පෙනහැලි හා රුධිර කේශ
නාලිකා විනාශ වීම රුධිර ඔක්සිජන්
මට්ටම අඩු කිරීමට හේතු
වෙයි. “සයිටොකයින් කුණාටුව” අපේ ප්‍රතිශක්ති
පද්ධතියේම අංගයක් බව වටහා ගත
යුතුය.
(ඇතැම්
තොරතුරු අන්තර්ජාලයෙනි)
(Thanks to
CDC for the photo on Unsplash)
No comments:
Post a Comment